สารพัดอาการของ ภาวะเลือดคั่ง

ภาวะเลือดคั่งคืออะไร

    ภาวะเลือดคั่ง ในการแพทย์จีนหมายถึงกลุ่มโรคที่เกิดจากการไหลเวียนของเลือดช้าลง เลือดมีความหนืดมากเกินไป ทำให้เซลล์ในร่างกายได้รับออกซิเจนและสารอาหารไม่เพียงพอ และในขณะเดียวกันคาร์บอนไดออกไซด์และของเสียที่เกิดจากการทำงานของเซลล์ไม่สามารถนำออกมาได้ ส่งผลให้ระบบต่างๆ ในร่างกายทำงานผิดปกติจนเกิดโรคภัยไข้เจ็บ เช่น ซีสต์ เนื้องอกในมดลูก รังไข่และเต้านม นอนไม่หลับ ปวดศีรษะเรื้อรัง เลือดมีความเหนียวหนืดผิดปกติ เป็นต้น

ภาวะเลือดคั่งเกิดจากสาเหตุอะไร

    ในทัศนะการแพทย์จีน การไหลเวียนของเลือดจะต้องอาศัยแรงผลักดันจากพลังชี่ ซึ่งกล่าวได้ว่า พลังวิ่งเลือดเดิน พลังนิ่งเลือดหยุด ถ้าพลังชี่สะดุดหรือถูกขัดขวาง เลือดก็จะไหวเวียนช้าลงมีความเข้มข้นและความหนืดมากผิดปกติจนจับตัวเป็นลิ่มคั่งค้างอยู่ในส่วนใดส่วนหนึ่งของร่างกาย นานวันเข้าก็จะเกิดความร้อน มีอาการบวม แดง อักเสบและเจ็บปวด หรือเกิดอาการชา กล้ามเนื้อฝ่อลีบ รวมทั้งเกิดความผิดปกติทั้งขนาด รูปร่างและการทำงานของเส้นเลือด เช่น เส้นเลือดมีการหดเกร็ง ตะคริว ขยายตัวผิดรูปหรือขอดตัว เกล็ดเลือดและเซลล์เม็ดเลือดมีการจับตัวผิดปกติเลือดมีความข้นและความหนืดมากขึ้น เป็นต้น ส่งผลให้ระบบการไหลเวียนของเลือดทำงานผิดปกติมากขึ้น อวัยวะต่างๆ จึงได้รับการหล่อเลี้ยงไม่เพียงพอจนเกิดโรคภัยไข้เจ็บได้

การวินิจฉัยภาวะเลือดคั่งด้วยวิธีง่ายๆ

   การวินิจฉัยตนเองว่ามี ภาวะเลือดคั่ง หรือไม่นั้นไม่ใช่เรื่องยุ่งยากเลย เพียงให้เราลองสังเกตสภาพเส้นเลือดใต้ลิ้น เนื่องจากเป็นจุดสำคัญที่จะสะท้อนสภาพการไหลเวียนของเลือดทั่วทั้งร่างกายและเป็นจุดที่สังเกตได้ง่ายที่สุด วิธีง่ายๆ คือให้ยืนที่หน้ากระจก อ้าปากแล้วกระดกปลายลิ้นไปแตะหลังฟันบน สำหรับคนปกติจะเห็นแค่เส้นเลือดดำใต้ลิ้นเป็นสีแดงคล้ำเล็กๆ แต่ถ้าผู้ที่มีภาวะเลือดคั่ง เส้นเลือดดำใต้ลิ้นจะขอดใหญ่ขึ้นและเป็นสีเขียวหรือม่วงคล้ำ มีเส้นเลือดฝอยแตกแขนงมากขึ้นหรือใต้ลิ้นมีตุ่มสีคล้ำๆ ทั้งนี้ เนื่องจากเลือดไหลเวียนช้าลงและมีความหนืดมากขึ้น ทำให้เส้นเลือดโป่งพองและสีคล้ำลงนั่นเอง

ภาวะเลือดคั่งมีอาการอย่างไร

ภาวะเลือดคั่ง ในช่วงแรกเราอาจไม่รู้สึกมีอาการผิดปกติมากมายก็ได้ เนื่องจากอาการต่างๆ ที่เกิดจากภาวะเลือดคั่งนั้นมักจะเรื้อรังอย่างช้าๆ จนเราคุ้นเคยกับความผิดปกติของร่างกายถึงขนาดลืมไปแล้วว่าตอนเราปกติจริงๆ นั้นเป็นอย่างไร แต่อย่างไรก็ตาม ร่างกายจะส่งสัญญาณเตือนถึงเรา เช่น

 ผิวหนังหยาบกร้าน หมองคล้ำ ไม่มีเลือดฝาด
 มีจุดด่างดำหรือฝ้าฮอร์โมนบนใบหน้า
 ริมฝีปากหรือเล็บออกสีเขียวคล้ำ
 เส้นเลือดใต้ผิวหนังบางจุดเห็นได้อย่างเด่นชัด
 รู้สึกร้อนวูบวาบในช่องอก
 มีรอยพรายย้ำตามร่างกายเป็นประจำ
 มีจุดที่ปวดเป็นประจำตามร่างกาย
 มีอาการเหน็บชาตามร่างกาย
 มีอาการบวมหรือก้อนบวมตามร่างกาย
 ใจสั่น นอนไม่หลับหรือฝันบ่อย
 อารมณ์ฉุนเฉียว หงุดหงิด ขึ้โมโห
 อ่อนเพลียเรื้อรัง ขี้เกียจพูดคุย
 ประจำเดือนมาเป็นลิ่มเป็นก้อนหรือเป็นสีคล้ำ
 ลิ้น 2 ข้างมีรอยกดทับของฟัน
 ลิ้นออกสีม่วงคล้ำหรือมีจุดเลือดออกเล็กๆ
 เส้นเลือดดำใต้ลิ้นขอดใหญ่ขึ้นและเป็นสีคล้ำ

    หากเราละเลยสัญญาณของร่างกาย นานวันเข้าภาวะเลือดคั่งอาจพัฒนาเป็นโรคใดโรคหนึ่งหรือหลายๆ โรคพร้อมกัน ทั้งนี้ขึ้นอยู่กับภาวะเลือดคั่งนี้เรื้อรังมานานเพียงใด และส่งผลกระทบต่อระบบหรืออวัยวะส่วนใดในร่างกาย เช่น ปวดศีรษะเรื้อรัง โรคปวดประสาทหน้า อัมพฤกษ์ อัมพาต อัลไซเมอร์ กระเพาะอาหารอักเสบเรื้อรัง  แน่นหน้าอก ไอเรื้อรัง ไทรอยด์เป็นพิษ เป็นซีสหรือเนื้องอกในเต้านม รังไข่และมดลูก หัวใจเต้นผิดจังหวะ โรคกล้ามเนื้อหัวใจ ตับอักเสบเรื้อรัง ตับแข็ง มีโปรตีนรั่วในปัสสาวะ บวมน้ำตามร่างกาย เยื่อบุมดลูกงอกผิดที่ การตั้งครรภ์นอกมดลูก การมีบุตรยาก น้ำในหูไม่เท่ากัน หูอื้อ เส้นเลือดแดงในจอประสาทตาอุดตัน เลือดออกในลูกตา โรคไฟลามทุ่งเรื้อรังที่ขา โรคหนังแข็ง แผลเปื่อยเรื้อรัง โรคสะเก็ดเงิน เป็นต้น

การแพทย์จีนจะบำบัดภาวะเลือดคั่งอย่างไร

    การบำบัดภาวะเลือดคั่ง ด้วยยาสลายลิ่มเลือดเพียงอย่างเดียวย่อมไม่เพียงพอ เนื่องจากต้นเหตุสำคัญของภาวะเลือดคั่งเกิดจากการขาดความสมดุลของเลือดกับพลังชีตะหาก การแพทย์จีนจึงนิยมใช้วิธีบำรุงเลือด บำรุงพลังชี่ ทะลวงเส้นลมปราณ สลายเลือดคั่ง กระตุ้นการไหลเวียนของเลือดและปรับความสมดุลของเลือดกับพลังชี่เพื่อบำบัดภาวะเลือดคั่ง