ภาวะโรคหลอดเลือดในสมองแตก (รู้จักกันดีใน Hemorrhagic Stroke) หรืออีกภาวะหนึ่ง คือ เมื่อเส้นเลือดสมองอุดตัน (รู้จักกันใน Ischemic Stroke) ทั้งสองชนิด นอกจากกระแสเลือดไหลเวียนไปยังเซลล์สมองส่วนนี้จึงทำให้ส่วนสมองตายเร็ว เหลือเพียงแต่ความไร้คความสามารถถาวร บางครั้งภาวะที่เลือดอุดตันชั่วคราว เป็นเหตุให้เกิดอาการสโตรคเพียงสั้นๆ รู้จักกันใน transient ischemic attrack(TIA) มันเป็นการคาดการณ์ถึงความรุนแรงของสโตรค
ทุกคนที่มีอายุมากกว่า 50 ปี ขึ้นไปควรเรียนรู้เรื่องเส้นเลือดในสมองแตก ไม่สามารถควบคุมปัจจัยเสี่ยงทั้งหมดได้ แต่มีหลายปัจจัยที่สามารถทำได้ แม้ว่าคุณมีประวัติเสี่ยงทั้งหมดได้ แต่มีหลายปัจจัยที่สามารถทำได้ แม้ว่าคุณมีประวัติเสี่ยง ด้วยการลดโอกาศโดยการทำตามวิธีดังต่อไปนี้
- อย่าสูบบุหรี่ คนสูบบุหรี่มีโอกาสเสี่ยงต่อสโตรค ischemic ถึง 2 เท่า
- จำกัดแอลกอฮอล์ไม่ให้มากกว่า 1 2 แก้วต่อวัน
- ออกกำลังกายทุกวัน ครึ่งชั่วโมงต่อวันด้วยการเดินเร็วหรือการเต้นแอโรบิก
- กินอาหารที่ดีต่อหัวใจ ด้วยการลดเกลือ ไขมันต่ำ และกินเส้นใยอาหารสูง
- ประวัติความดันโลหิต ความดันโลหิตสูงเป็นสาเหตุพื้นฐานของสโตรค ให้ร่วมมือกับแพทย์ประจำตัวให้ระดับความดันไม่มากไปกว่า 140/90 mm Hg หากมีผล้างเคียงมาจากการรักษาโรคความดันโลหิต ให้คุรเปลี่ยนยาหรือกินยาลดลงและใช้ยาชนิดอื่นที่ทำงานต่างกัน
- ประวัติคอเลสเตอรอล ความดันโลหิตใช้ควบคู่กับการกินอาหาร การออกกำลังกาย และการใช้ยาที่ทำให้ระดับคอเลสเตอรอลอยู่ในระดับที่น่าพอใจ คือ คอเลสเตอรอลด้วยรวมน้อยกว่า 200 mg/dl LDL ต่ำกว่า 130 mg/dl และ HDL สูงกว่า 35 mg/dl
- หากคุณเป็นโรคเบาหวานให้ควบคุมการกินอาหาร การออกกำลังกายและการกินยาเป็นเรื่องสำคัญ
- หากคุณมีอายุมากกว่า 50 ปี คุณควรตรวจเช็คหัวใจด้วยเครื่องไฟฟ้าวัดหัวใจ EKG แพทย์ประจำตัวอาจจะให้คุณทำเมื่อคุณมีสัญญาณองหัวใจเต้นพลิ้ว (atrial fibrillation) มีการเคลื่อนไหวจังหวะหัวใจที่ไม่สม่ำเสมอองหัวใจส่วนบน (the atria) และมีโอกาสเพิ่มึ้นเป็นสโตรคสาเหตุของเส้นเลือดอุดตันในหัวใจและลามไปสู่สมอง มีหลายกรณีที่การเต้นของหัวใจเต้นพลิ้ว (atrial fibrillation) ควรได้รับการรักษาให้เส้นเลือดบางลง หรือใช้ยา warfarin (Coumadin)
หากคุณมี TIA หรือสโตรคชั่วคราว ควรปรึกษากับแพทย์ประจำตัวเพื่อเลือกการผ่าตัดลอกคราบมันองเม็ดเลือดแดงคาโรติค ( Carotid endarterectomy) เส้นเลือดแดงใหญ่ที่ผ่านคอจนไปถึงสมอง กระบวนการนี้ไม่ใช่ว่าจะไม่มีความเสี่ยง และผลของการผ่าตัดขึ้นอยู่กับแต่ละบุคคล แต่ก็มีประโยชน์มากสำหรับผู้ที่มีโรคเส้นเลือดแดงและคนที่เป็นสโตรคชั่วคราวหรือ TIA
การสังเกตุและการเกิดอาการสโตรคอย่างฉับพลัน
สิ่งที่สำคัยที่สุดคือการเรียนรู้ถึงอาการของสโตรค อย่าเสียดายเวลาติดต่อกับหมอรักษาโรคทั่วไป การกินยาสามารถช่วยหยุดการโจมตีของอาการสโตรค แต่ยังสามารถกลับมาได้อีก แต่ต้องควบคุมภายใน 3 ชั่วโมงตั้งแต่เกิดอาการ
อาการสโตรค ได้แก่
- ตาพล่ามัวฉับพลันหรือลดการมองเห็น บางทีอาจเป็นเพียงต้างเดียว
- ส่วนใดส่วนหนึ่งองร่างกายอ่อนแรงอย่างเฉียบพลัน
- พูดไม่ออกหรือไม่เข้าใจในการสนทนา
- วิงเวียนศีรษะรุนแรงอย่างฉับพลัน
- หากคุณมีอาการหนึ่งในอาการเหล่านี้ ให้โทรศัพท์หาหมอเฉพาะทางโรคหายใจทันที เพราะสโตรคไม่มีสาเหตุไม่มีสาเหตุของความเจ็บปวดหลายๆ คนที่มีอาการเล็กน้อยหรืออาการชั่วคราวชอบคิดว่า จะรอเพื่อดูอาการตามมาภายหลัง ซึ่งเป็นสิ่งที่ผิดพลาดอย่างมากเพราะมันสามารถทำให้เป็นอัมพาตตลอดชีวิตหรือเสียชีวิตได้
